Różyczka

Różyczka nabyta

O różyczce nabytej mówi się, jeśli do zakażenia wirusem dochodzi u dziecka lub osoby dorosłej. W ponad połowie przypadków objawy choroby są łagodne lub nie występują w ogóle. Przebieg różyczki można podzielić na charakterystyczne, występujące po sobie etapy:

1 Objawy zwiastunowe, które przypominają grypę. Wśród nich wymienia się: złe samopoczucie, ból głowy i mięśni, zapalenie gardła i suchy kaszel, katar, zapalenie spojówek, stan podgorączkowy, utratę apetytu. Objawy zwiastunowe trwają kilka dni.

2 Replikacja wirusa. Powiększenie i bolesność węzłów chłonnych karkowych, potylicznych, zausznych i szyjnych spowodowana jest rozmnażaniem się w nich wirusa. Pojawienie się tego objawu poprzedza na jeden dzień wystąpienie wysypki i może utrzymywać się do kilku tygodni.

3 Okres osutkowy (wysypkowy) charakteryzuje się wystąpieniem plamistej lub plamisto-grudkowej wysypki. Pierwsze różowe plamki pojawiają się na twarzy, najczęściej za uszami, następnie na tułowiu, a po 1-2 dniach plamki występują na kończynach. Czasem zmianom skórnym towarzyszy swędzenie. Czerwone plamki mogą występować również na podniebieniu miękkim i błonach śluzowych jamy ustnej (plamki Forheimera). Wysypka znika po 2-3 dniach bez pozostawienia przebarwień. Może wystąpić nieznaczne łuszczenie się skóry.

Spośród innych rzadszych objawów należy wymienić powiększenie śledziony i zapalenie wątroby.

Powikłania różyczki nabytej

Różyczka przebiega łagodniej u dzieci niż u osób starszych. U osób dorosłych zakażonych wirusem różyczki często występują przemijające stany zapalne lub bóle stawów - szczególnie u kobiet. Zapalenie stawów pojawia się pod koniec okresu osutkowego i obejmuje najczęściej drobne stawy dłoni i nadgarstka. Zajęcie dużych stawów zdarza się sporadycznie. Powikłania ze strony centralnego układu nerwowego występują średnio raz na 5-6 tysięcy zachorowań (znacznie częściej u dorosłych niż u dzieci). Najczęstszym jest zapalenie mózgu, które może wystąpić po tygodniu od pojawienia się wysypki. Zwykle przebiega stosunkowo łagodnie i ustępuje bez trwałych śladów. Małopłytkowość występuje średnio u jednego pacjenta na 3 tysiące chorych. Najczęściej dotyczy dzieci. Może utrzymywać się do pół roku po zachorowaniu i ustępuje samoistnie. Ponadto różyczce mogą towarzyszyć zapalenie mięśnia sercowego i nerwu wzrokowego. Nieprawidłowa reakcja immunologiczna organizmu występująca w odpowiedzi na zakażenie wirusem różyczki może w bardzo rzadkich przypadkach prowadzić do aplazji szpiku kostnego lub zespołu Guillaina-Barrégo, tj. ostrej polineuropatii charakteryzującej się uszkodzeniem nerwów prowadzących do niedowładów różnych partii mięśni, a nawet zajęcia mięśni oddechowych.

Leczenie różyczki nabytej

Nie stosuje się żadnego swoistego leczenia różyczki. Wyjątek stanowią kobiety w ciąży, którym można podać gamma-globulinę w celu ochrony płodu przed wirusem.

Standardowo wdraża się leczenie objawowe łagodzące dolegliwości bólowe, obniżające podwyższoną temperaturę ciała czy łagodzące swędzenie zmian skórnych. Istotne jest szybkie rozpoczęcie leczenia w przypadku wystąpienia powikłań. W zapaleniu stawów podaje się pacjentom niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), a w małopłytkowości pochodne kortyzonu. Zapalenie mózgu jest poważnym powikłaniem, dlatego leczenie powinno być zastosowane jak najszybciej, a pacjent natychmiast przyjęty do szpitala. Właściwe i szybkie leczenie zmniejsza śmiertelność i zapobiega groźnym powikłaniom.